LURRIKARAK

Lurrikarak lurzoruan gertatzen diren mogimenduei deritzo, jatorri bolkanikoak edo tektonikoak izaten dituzte askotan. Lurrikaretan lur azpian gertatzen den mugimenduaren zentroari hipozentro deritzo eta lurrazalean gertatzen den mugimendu puntuari epizentro esaten zaio. Historian zaher hainbat lurrikara bortitz gertatu dira, eta asko leku berdinean gertatzen dira lur aspiko plaka tektonikoen gatik gehienbat.

Hauek dira historian zehar gertatu diren lurrikara bortitzenak: indonesian gertatutako Gansu, Txinan gertatutako Tangshan... Baina denetatik lurrikara bortitzena Txinako bat da, Shaanxi deiturikoa.

Tsunami asko ur aspian gertatutako lurrikaren ondorioan dira.

Lurrikara asko plaka tektonikoen mugimenduaren ondorioz lurra eraldatu egiten da, mendial, sumendiak... sortuz. Ziklo seismo deituriko modu baten amaieran gertatzen dira lurrikara bortitzenak, eta momentu horretan lur aspian deformazioa indar handi baten ondorioz gertatzen da, eta horren ondorioz gero lurrikara deituriko dardara sortzen da, eta hori bukatzerakoan mugimendu hori berriro pilatzen joaten da.

Lurrikaren indarra Ridharren eskalarekin neurtzen dira, eta lurrikara horiek eragindako kalteak Mercalliren eskalarekin neurtu egiten da. Lurrikara bat gertatuko dela aurreikustea oso garrantzitzua da, horrela hainbat hildakoen kopurua gutxirçtu egiten da lurrikara saieztuz, baian pertsonak hiltzeaz apaete, lurrikarak natura eta bertako fauna eta landareak kaltetzen dituzte, eta hori zenbait lekutan kaltegarria izan daiteke.